Prawa dostępu i Licencje

ATRYBUTY ZWIĄZANE Z PRAWAMI DO ZASOBU

Co oznacza wyrażenie prawa do zasobu?

Deponent obiektu musi określić zasady (prawa), na których użytkownik biblioteki cyfrowej / repozytorium może skorzystać ze zdeponowanego obiektu. W metadanych informacje te przekazuje się w polach z grupy PRAWA i WŁAŚCICIEL PRAW. Warto zamieścić także tę informację w plikach obiektu Przygotowanie techniczne plików PDF do Repozytorium Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zgodnie z wytycznymi schematu PLMET grupa PRAWA dzieli się na dwa podpola: PRAWA DOSTĘPU i LICENCJA.

   Pole PRAWA nie powinno być bezpośrednio wykorzystywane w opisie – należy korzystać z jego podpól.   

PRAWA DOSTĘPU: zawiera ogólną informację na jakich zasadach możliwy jest dostęp do obiektu

LICENCJA: opisuje konkretne zasady, na jakich obiekt może być wykorzystywany przez czytelnika już po jego wyświetleniu czy pobraniu na dysk, czyli po uzyskaniu dostępu. W polu podaje się nazwę licencji i odesłanie do jej treści. W przypadku licencji, których treść jest dostępna online podaje się, obok nazwy licencji, odpowiednie linki. Szczególnym przypadkiem zawartości pola LICENCJA jest odwołanie się do zasad opisanych w Ustawie o Prawie autorskim i Prawach pokrewnych - tzw. dozwolony użytek.

Powyższe pola należy traktować jako całość i wypełniać oba, dodatkowo korzystając z zakładek językowych opisu metadanych PL i EN podając odpowiednie, TOŻSAME wartości – szczegółowe instrukcje.

W określaniu statusu obiektów cyfrowych w kontekście majątkowych praw autorskich i możliwości wykorzystania tych obiektów pomocny jest Schemat decyzyjny rightstatements.org opracowany na potrzeby instytucji współpracujących z Federacją Bibliotek Cyfrowych.

Trzecim polem związanym z prawami jest atrybut WŁAŚCICIEL PRAW. Zawiera informacje o instytucji lub osobie/osobach, która dysponuje prawami do zasobu i powinno być wypełniane wyłącznie wtedy, gdy udostępniany utwór jest faktycznie objęty prawem autorskim. Jeżeli obiekt jest w domenie publicznej lub majątkowe prawa autorskie do utworu wygasły, to pole należy zostawić puste (informacje o instytucji, która przechowuje oryginalny obiekt wpisuje się w podpolu LOKALIZACJA ORYGINAŁU pola POCHODZENIE).

Zasady wypełniania pola WŁAŚCICIEL PRAW:

- wartość pola powinna zaczynać się od słowa „Copyright”; ze względu na możliwe problemy z eksportem danych nie zaleca się stosowania znaku ©

- wszystkich właścicieli praw umieszcza się w jednym polu – najlepiej w takiej kolejności i brzmieniu, jak są wymienieni w obiekcie Niezaleznie od tego czy w formule copyright wypisano imię i nazwisko autora czy też słowo Autor wpisuje się literalnie imię i nazwisko autora.

- w przypadku publikacji zbiorowych, gdy występuje zapis: „Copyright <instytucja> i autorzy” zaleca się stosowanie takiego zapisu w opisie całości publikacji (publikacja nadrzędna/grupowa) oraz przy poszczególnych rozdziałach (publikacje podrzędne); gdy występuje zapis: „Copyright <instytucja> i <imiona i nazwiska autorów>” zaleca się umieszczenie takiego zapisu w opisie całości publikacji (publikacja nadrzędna/grupowa), a przy poszczególnych rozdziałach (publikacje podrzędne) nazwę instytucji i dane konkretnego autora/autorów.

Deponentom prac współczesnych zalecamy przedyskutowanie licencji udostępniania z autorami lub innymi właścicielami autorskich praw majątkowych.